ZEN ABC

Wat betekenen woorden als dharma, jukai en kinhin? Wat zijn de tien bodhisattvavoorschrifen? In dit Zen ABC vind je een korte begrippenlijst waarin de belangrijkste termen die je op deze website tegenkomt uitgelegd worden.

B

Bodhidharma

Bodhidharma bracht zen in de 6e eeuw van India naar China. Hij beschreef de essentie van zen als volgt:
A special transmission outside the scriptures
No dependence on words and letters
Seeing directly into the mind of man
Realizing True Nature, becoming Buddha

Bodhisattvavoorschriften

De tien grote bodhisattvavoorschriften, onderdeel van de jukai en shukke tokudoceremoniën, luiden als volgt:
1. Ik beloof alle leven te waarderen, te beschermen en te ondersteunen.
2. Ik beloof het eigendom van anderen te respecteren.
3. Ik beloof liefdevol te zijn en niet begerig.
4. Ik beloof waarheidlievend te zijn en oprecht.
5. Ik beloof bewust en aandachtig te zijn en niet onwetend.

6. Ik beloof geen kwaad te spreken van anderen.
7. Ik beloof mijzelf niet te verheffen en anderen niet te vernederen.
8. Ik beloof genereus te zijn en niet gierig of inhalig, vooral met betrekking tot de Dharma.
9. Ik beloof gelukkig te zijn en toegewijd, met compassie voor alle wezens.
10. Ik beloof met respect te spreken over de Boeddha, de Dharma en de Sangha.

D

Daisan

Daisan is een persoonlijk onderhoud met de leraar. Tijdens de vaste zitavonden en de weekenden kun je jezelf op de daisanlijst laten zetten en je beoefening met de docent bespreken. Klik hier voor Daisan met Dick.

Dharma

Onder dharma verstaan we de leer, maar ook de weg. Dharma kan gebruikt worden in de betekenis van spiritualiteit, spirituele leer, spiritueel verlangen, essentie van het bestaan, innerlijke eigenschap. Citaat van Dogen Zenji:

De Boeddhaweg bestuderen is het zelf bestuderen. Het zelf bestuderen is het zelf vergeten. Het zelf vergeten is verlicht worden door de tienduizend dharma’s. Verlicht worden door de tienduizend dharma’s is het verwijderen van de barrières tussen zelf en anderen.

Dharmales

Tijdens de vaste zitavonden en weekenden is er dharmales. De docent onderwijst de dharma aan de hand van het zenpad, boeddhistische geschiedenis en de beoefening.

Dharmatransmissie

Dharmatransmissie is een zentraditie waarbij iemand opvolger wordt in de ononderbroken lijn van leraren van de Boeddha tot nu. Je wordt dan opgenomen in de spirtuele stamboom (ketchimyaku).

PERSOONLIJK Op 17 juni 2017 verleende zijn leraar Niko Tenko Roshi aan Dick Sensei Dharmatransmissie en werd hij met de naam Butsugen (Boeddha-oog) opgenomen in de White Plum Lineage. Bij zijn Dharmatransmissie ontving Dick Sensei shiho en werd hij als Dharma-opvolger in de 83e generatie na de Boeddha formeel opgenomen in de White Plum Lineage, die is gesticht door wijlen Taizan Maezumi Roshi (1931 – 1995).

Dogen zenji

Een belangrijke inspiratiebron is zenmeester Dogen Zenji. Dogen leefde van 1200-1253 in Japan en is stichter van de Soto stroming.In 1223 vertrok hij naar China waar hij een aantal Chan kloosters bezocht. Wat hij daar leerde vormde later de basis voor Soto Zen.

J

Jukai

Twee keer per jaar is het mogelijk jukai te ontvangen tijdens een speciale ceremonie. Als je jukai wilt ontvangen, geef je daarmee ten overstaan van de sangha en vrienden en familie aan officieel zenboeddhist te willen worden. Je legt een aantal geloften af en krijgt een dharmanaam. Ook draag je vanaf dat moment tijdens het zitten je rakusu.

K

Kinhin

Kinhin is loopmeditatie. We starten met langzaam lopen, een halve voet tegelijk. De ademhaling bepaalt het tempo. Na een minuut of vijf versnellen we, om daarna weer terug te keren naar het kussen voor de volgende periode zazen. Kinhin duurt tien minuten.

P

Paramita’s

De Paramita’s kun je beschouwen als deugden die gecultiveerd moeten
worden. De belangrijkste zes paramita’s zijn:

Dana – geven
Sila – discipline
Ksanti – geduld
Virya – energie
Samadhi – concentratie
Prajna – wijsheid

R

Rakusu

De rakusu wordt door zenboeddhisten in de zendo gedragen. Je maakt de rakusu zelf als voorbereiding op de jukai ceremonie. De voorkant symboliseert de vruchtbare rijstvelden. Op de achterkant staat een boeddhistisch vers, je dharmanaam en het stempel van de leraar.

S

Service

Op bepaalde vaste avonden en tijdens weekenden, wordt er een boeddhistische service gehouden. Tijdens de service worden er een aantal soetra’s gezongen, zoals de Hartsoetra, wordt er gebogen en wordt er stilgestaan bij mensen die overleden of ziek zijn.

Shukke tokudo

Shukke betekent thuisloos, Tokudo betekent ceremonie. Een ceremonie om thuisloos te worden. In ons geval betekent dat monnik worden. Traditioneel werd in Japan van kersverse monniken verwacht dat ze huis en haard verlieten om het pad te gaan en zich volledig te wijden aan de beoefening. Tegenwoordig hoeft dat niet meer, niet in Japan en niet bij ons. Monniken staan midden in het leven, met gezin, werk, vrienden.

Z

Zazen

Oftewel: zitten. Een zacht gestrekte rug, oren boven de schouders, je kin iets ingetrokken, kruintje naar het plafond. De handen vormen een mooi ovaaltje, de duimtoppen raken elkaar licht. Je zit vanuit de kracht in je buik en ademt alsof het vanzelf gaat. Het ademt, niet ik.
Een zazensessie duurt een half uur.